TÖRE: Yazılmayan Anayasa, Değişmeyen Karar
İbrahim Murat Gündüz’ün yorumu: “Tarih değişir, ama töre hükmünü sürdürür.”
Milliyetçi duruşuyla tanınan iş insanı ve kanaat önderi İbrahim Murat Gündüz, Türk töresinin tarihî ve kültürel derinliğine dikkat çeken çarpıcı açıklamalarda bulundu. Gündüz’e göre, Türk milletinin binlerce yıldır ayakta kalmasının sırrı; ne ordu gücünde, ne siyasi dehalarda, ne de zengin topraklarda gizli. Bu sırrın adı: Töre.
“Töre dediğimiz şey sadece hukuk değildir. Bu milletin ahlakıdır, vicdanıdır, karakteridir. Yazılı değildir ama anayasa kadar güçlüdür,” diyen Gündüz, geçmişten bugüne yaşanan örneklerle bu görüşünü temellendiriyor.
Töre Nedir? İbrahim Murat Gündüz Anlatıyor
İbrahim Murat Gündüz’e göre töre, Türk toplumunun binlerce yıllık kültür kodlarının bütünüdür. Adalet, liyakat, söz birliği, devletin bekası ve eşitlik gibi kavramlar, modern hukuk sistemlerinden çok önce Türk töresinde yerini almıştır. “Metehan’ın, öz oğlunu töre uğruna cezalandırması… Bu yalnızca bir olay değil, bir mesajdır. Devletin temeli, adalettir. Töre kişiye göre değişmez. Hüküm verir,” diyor Gündüz.Metehan ve Töre: Adalet Kan Bağını Aşar
Gündüz, Türk tarihinin ilk büyük adalet örneği olarak Metehan’ı işaret ediyor. Metehan, emirlerine uymayan öz oğlunu cezalandırarak “kan değil töre hüküm sürer” mesajı vermiştir. “Bu karar, bize adaletin kutsallığını anlatır. Töre varsa devlet vardır,” diyen Gündüz, Türk milletinin bu duruş sayesinde ayakta kaldığını belirtiyor.Töre: Yazılmayan Ama Herkesi Bağlayan Anayasa
İbrahim Murat Gündüz’e göre töre, sözlü kültürle nesilden nesile aktarılan ama her bireyin bildiği bir toplumsal sözleşmedir. Kağan bile törenin dışına çıkamaz.Töre’nin Beş Temel İlkesine Göre:
- Adalet: Suçun cezası kim olursa olsun uygulanır.
- Liyakat: Görev, yeteneğe göre verilir, soy geçersizdir.
- Söz Birliği: Kağan, toy meclisiyle karar alır.
- Devletin Bekası: Bireysel çıkar değil, milletin selameti esastır.
- Eşitlik: Töre önünde herkes eşittir. Torpil yoktur.
- Metehan: Oğlunu töre gereği cezalandırdı.
- Bilge Kağan – Kül Tigin: Liyakat gereği kut kime verildiyse, diğeri geri çekildi.
- Oğuz Kağan: Töreye uymayan beyleri uzaklaştırdı.
- Orhun Yazıtları: Töreye sadakat, devletin devamının şartı olarak işlendi.
