İbrahim Murat Gündüz’ün yorumu: “Tarih değişir, ama töre hükmünü sürdürür.”
Milliyetçi duruşuyla tanınan iş insanı ve kanaat önderi İbrahim Murat Gündüz, Türk töresinin tarihî ve kültürel derinliğine dikkat çeken çarpıcı açıklamalarda bulundu. Gündüz’e göre, Türk milletinin binlerce yıldır ayakta kalmasının sırrı; ne ordu gücünde, ne siyasi dehalarda, ne de zengin topraklarda gizli. Bu sırrın adı: Töre.
“Töre dediğimiz şey sadece hukuk değildir. Bu milletin ahlakıdır, vicdanıdır, karakteridir. Yazılı değildir ama anayasa kadar güçlüdür,” diyen Gündüz, geçmişten bugüne yaşanan örneklerle bu görüşünü temellendiriyor.
Töre Nedir? İbrahim Murat Gündüz Anlatıyor
İbrahim Murat Gündüz’e göre töre, Türk toplumunun binlerce yıllık kültür kodlarının bütünüdür. Adalet, liyakat, söz birliği, devletin bekası ve eşitlik gibi kavramlar, modern hukuk sistemlerinden çok önce Türk töresinde yerini almıştır.
“Metehan’ın, öz oğlunu töre uğruna cezalandırması… Bu yalnızca bir olay değil, bir mesajdır. Devletin temeli, adalettir. Töre kişiye göre değişmez. Hüküm verir,” diyor Gündüz.
Metehan ve Töre: Adalet Kan Bağını Aşar
Gündüz, Türk tarihinin ilk büyük adalet örneği olarak Metehan’ı işaret ediyor. Metehan, emirlerine uymayan öz oğlunu cezalandırarak “kan değil töre hüküm sürer” mesajı vermiştir.
“Bu karar, bize adaletin kutsallığını anlatır. Töre varsa devlet vardır,” diyen Gündüz, Türk milletinin bu duruş sayesinde ayakta kaldığını belirtiyor.
Töre: Yazılmayan Ama Herkesi Bağlayan Anayasa
İbrahim Murat Gündüz’e göre töre, sözlü kültürle nesilden nesile aktarılan ama her bireyin bildiği bir toplumsal sözleşmedir. Kağan bile törenin dışına çıkamaz.
Töre’nin Beş Temel İlkesine Göre:
- Adalet: Suçun cezası kim olursa olsun uygulanır.
- Liyakat: Görev, yeteneğe göre verilir, soy geçersizdir.
- Söz Birliği: Kağan, toy meclisiyle karar alır.
- Devletin Bekası: Bireysel çıkar değil, milletin selameti esastır.
- Eşitlik: Töre önünde herkes eşittir. Torpil yoktur.
Kut ve Töre İlişkisi: Yetki Tanrı’dan, Güç Töreden
Türk inanç sisteminde “kut”, Tanrı’nın devleti yönetme yetkisini liderlere verdiği kutsal haktır. Ancak bu hak, töreye uyulduğu sürece geçerlidir. Gündüz şöyle diyor:
“Töreyi çiğneyen bir lider, kutunu kaybeder. Bu, sadece inanç değil; bir denetim sistemidir.”
Türk Tarihinde Töreye Göre Verilmiş Kararlar
İbrahim Murat Gündüz, tarih boyunca töreye uygun hareket eden liderleri şöyle sıralıyor:
- Metehan: Oğlunu töre gereği cezalandırdı.
- Bilge Kağan – Kül Tigin: Liyakat gereği kut kime verildiyse, diğeri geri çekildi.
- Oğuz Kağan: Töreye uymayan beyleri uzaklaştırdı.
- Orhun Yazıtları: Töreye sadakat, devletin devamının şartı olarak işlendi.
“Tonyukuk’un ‘Töreyi bozmadım’ sözü, bir liderin övünç cümlesidir. Bu töre, bizim genetik kodlarımızda var,” diyen Gündüz, modern hukuk sisteminin bu köklerden beslendiğini savunuyor.
Sonuç: Töre, Bugünün de Yarınların da Temelidir
İbrahim Murat Gündüz’e göre töre sadece bir geçmiş değil, aynı zamanda bir gelecek vizyonudur.
“Bugün hukuk devleti, bağımsız yargı, eşit yurttaşlık gibi kavramlar varsa; bilin ki kökü törede vardır. Biz sadece kanun yazmadık, vicdan yazdık. O vicdanın adı: Töre.”
Gündüz son cümlesinde millî mesajını da veriyor:
“Tarih değişir. Ama töre? Töre hep hüküm sürer.”
#ibrahim-murat-gunduz
#TürkTöresi
#törenedir
#kutnedir
#TürkMilleti
http://ibrahimmuratgunduz.org/2025/04/16/tore-nedir-turk-toresi-ve-yazilmayan-anayasa-anlayisi/
https://open.substack.com/pub/ibrahimmuratgunduz/p/ibrahim-murat-gunduzden-tarihi-vurgu?
https://hudutgazetesi.com/guncel/ibrahim-murat-gunduz-gotev-ve-denge-bilge-kagan-ile-kul-tiginin-tore-sinavi/
News
